Bài viết mới nhất
Bệnh hở van tim: Thực phẩm nên và không nên dùng bạn cần biết
Người bị hở van tim dù nhẹ hay nặng, đã phẫu thuật hay chưa cũng đều cần có một chế độ ăn uống khoa học để nâng cao sức khỏe, đồng thời tránh bệnh tiến triển nặng. Vậy người bệnh hở van tim nên ăn gì, kiêng gì để có một sức khỏe tốt? Sau đây, hãy cùng với botchumngay.vn cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Hở van tim là gì?
Hở van tim là tình trạng van tim đóng không kín trong quá trình bơm máu của tim khiến máu bị phụt ngược trở lại các buồng tim, điều này khiến tim phải tăng cường co bóp để đáp ứng nhu cầu bơm máu đi nuôi toàn cơ thể. Nếu tình trạng này kéo dài sẽ tăng gánh nặng cho tim cuối cùng là suy tim.
Việc lựa chọn thực phẩm cho bệnh nhân mắc bệnh tim mạch nói chung cũng như bệnh hở van tim nói riêng cần đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng, thực phẩm không làm giảm tác dụng của thuốc chống đông, tốt cho hệ tim mạch.
Bệnh hở van tim nếu không điều trị sẽ dẫn tới tình trạng suy tim
Mặc dù chế độ ăn không ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng hẹp hở van tim nhưng một số thực phẩm thúc đẩy quá trình xơ vữa mạch và vôi hóa van tim do vậy chế độ ăn hợp lý giúp giảm nhẹ triệu chứng, ngăn ngừa quá trình xơ vữa giúp bệnh nhân có chất lượng cuộc sống tốt hơn.
Nguyên nhân gây bệnh hở van tim
Có 2 nguyên nhân gây nên bệnh hở van tim:
- Một là bị bệnh tim bẩm sinh, tức ngay từ khi sinh ra đã có dị tật bẩm sinh ở tim;
- Thứ hai là do người bệnh có những bệnh lý mắc phải.
Trong bệnh lý hở van tim do mắc phải được chia làm 2 dạng bệnh thường gặp:
- Bệnh lý van tim do hậu thấp (hở van tim sau khi bị thấp khớp, thấp tim);
- Bệnh lý van tim do thoái hóa (hở van tim do thoái hóa của tuổi già, hoặc bệnh lý nào đó khiến tim thoái hóa nhanh hơn).
Bên cạnh hở van tim do thoái hóa còn có những bệnh lý khác khiến van tim bị tổn thương như: hồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim…
Khi van tim bị hư, các dây chằng và phần cơ giữ van tim bên trong bị đứt dẫn đến bệnh hở van tim.
Ngoài ra một số bệnh lý khác hiếm gặp nhưng cũng có thể là nguyên nhân khiến van tim bị hở như bệnh nhân bị phình động mạch chủ, cơ tim giãn nở, bệnh viêm nội tâm mạc…
Dấu hiệu nhận biết bệnh hở van tim
Giai đoạn đầu khi bệnh hở van tim vẫn đang ở mức độ nhẹ thì người bệnh sẽ khó có thể phát hiện ra các triệu chứng và rất nhiều trường hợp trong quá trình thăm khám sức khỏe mới biết mình bị bệnh hở van tim.
Có nhiều dấu hiệu để nhận biết người mắc bệnh hở van tim
Khi bệnh tiến triển ở giai đoạn nặng, người bệnh bắt đầu xuất hiện các triệu chứng:
Khó thở
Triệu chứng thường gặp nhất là người bệnh cảm thấy khó thở hơn, nhất là đối với bệnh nhân bị hở van động mạch phổi, hở van tim 2 lá. Khi người bệnh nằm xuống, dấu hiệu này sẽ tăng lên rõ rệt.
Một trong những triệu chứng của hở van tim là khó thở
Mệt mỏi
Do tim không tuần hoàn mang máu đi nuôi cơ thể nên người bị hở van tim thường cảm thấy mệt mỏi, nếu lao động quá sức người bệnh còn có thể ngất xỉu.
Tim đập nhanh
Không ít người nhầm tưởng tim đập nhanh là dấu hiệu của bệnh nhịp tim đập nhanh không kiểm soát hay rối loạn nhịp tim, nhưng thực tế đây cũng có thể là triệu chứng của bệnh hở van 2 lá giai đoạn đầu.
Tim đập nhanh là dấu hiệu cảnh báo cho bạn biết rằng tim bạn đang có vấn đề
Ngoài ra, người bệnh còn có một số triệu chứng khác như: chóng mặt, hoa mắt, sưng chân hoặc mắt cá chân, ho nhiều vào ban đêm…
Hở van tim có nguy hiểm không?
Để đánh giá hở van tim có nguy hiểm không phụ thuộc vào nhiều yếu tố như: loại van hở, mức độ hở, kích thước buồng tim, các bệnh lý mắc kèm như rối loạn nhịp tim, tăng huyết áp, tiểu đường…
Quy ước trên siêu âm tính độ hở của van tim gồm có 4 mức là 1/4, 2/4, 3/4 và 4/4. Trường hợp van tim chỉ hở từ 2/4 trở xuống thì chưa phải điều trị mà chỉ cần tái khám định kỳ và theo dõi. Trừ trường hợp hở van tim là biến chứng của bệnh lý khác như nhồi máu cơ tim, thấp tim, thiếu máu cơ tim.
Van tim bị hở từ 2/4 trở lên cần phải kiểm tra sớm để xác định nguyên nhân để đưa ra phác đồ điều trị phù hợp. Khi van tim bị hở 3/4 trở lên phải điều trị tích cực, theo dõi sát sao. Nếu bị hở từ 3,5/4 trở lên, người bệnh phải thực hiện phẫu thuật van tim hoặc thay van tim nhân tạo.
Các biến chứng do hở van tim nặng gây ra:
- Suy tim.
- Hình thành cục máu đông.
- Rối loạn nhịp tim.
- Tăng áp động mạch phổi.
Cách điều trị bệnh hở van tim
Bệnh hở van tim là bệnh nguy hiểm, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Do đó, nếu không được phát hiện sớm để có biện pháp điều trị kịp thời có thể để lại hậu quả nghiêm trọng, thậm chí đe dọa đến tính mạng của người bệnh.
Về cách điều trị bệnh hở van tim, tùy vào từng giai đoạn phát hiện bệnh sớm hay muộn mà phương pháp điều trị sẽ khác nhau:
Nếu bệnh ở giai đoạn nhẹ thì không cần phẫu thuật, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt để sống hòa bình với bệnh.
Phẫu thuật sẽ giúp ngăn chặn những diễn biến xấu của bệnh. Khi van tim bị tổn thương nặng kèm theo các triệu chứng như: khó thở, đau tức ngực, mệt mỏi… có nguy cơ dẫn đến suy tim, bác sĩ chuyên khoa sẽ chỉ định phẫu thuật nhằm ngăn chặn diễn biến của bệnh.
Nếu như van tim bị tổn thương quá nặng thì việc phẫu thuật là vô cùng cần thiết
Cần phẫu thuật thay van tim khi van tim tổn thương quá nặng. Có các phẫu thuật:
Phẫu thuật sửa van tim: Với các van bị hở, bác sĩ sẽ dựa vào cơ chế gây hở để có cách can thiệp khác nhau như: cắt, khâu… giúp các lá van khép kín với nhau.
Phẫu thuật thay van tim: Khi những tổn thương của van tim quá nặng, việc phẫu thuật sửa van tim cũng không còn hiệu quả thì cần phải cắt bỏ van tim và thay thế bằng van tim nhân tạo. Van được dùng để thay thế có thể là van cơ học hoặc van sinh học tùy thuộc vào chỉ định của bác sĩ.
Hở van tim nên ăn gì ?
Ăn nhiều trái cây và rau quả
Trái cây và rau quả là những thực phẩm càn thiết cho bệnh nhân hở van tim
Ngũ cốc nguyên hạt
Các sản phẩm từ ngũ cốc nguyên hạt thường là bột mỳ nguyên cám, ngũ cốc có chất xơ cao, gạo lức, bột yến mạch,…Phần cám trong ngũ cốc nguyên hạt có chứa nhiều chất chống oxy hóa, vitamin B và chất xơ. Nhiều nghiên cứu cho thấy, những người ăn khảng 28g ngũ cốc nguyên hạt mỗi ngày có thể giúp giảm tới 9% nguy cơ tử vong do các vấn đề tim mạch.
Những người có bệnh lý về tim thì không thể không bổ sung thêm các loại ngũ cốc nguyên hạt
Sữa chua hoặc các loại sữa ít chất béo
Các loại sữa như sữa chua, sữa gầy, sữa ít chất béo (chứa 1% chất béo) sẽ tốt hơn cho trái tim của bạn. Loại sữa này có ít chất béo bão hòa, cholesterol và calo hơn các loại sữa nguyên chất, nên khá phù hợp với cả người ăn kiêng. Bạn có thể ăn 1-2 hộp sữa chua mỗi ngày là đủ.
Các loại sữa chua và sữa ít béo được cho là rất tốt cho trái tim của bạn
Ăn các loại đậu
Nhiều loại đậu như Hà Lan, đậu lăng, đậu nành,…là nguồn thực phẩm tuyệt vời cho chế độ ăn dành cho người hở van tim và các bệnh tim mạch khác. Nguồn protein dồi dào trong đậu có thể thay thế cho thịt, vì thế, hãy thêm đậu vào chế độ ăn hằng ngày của bạn.
Chất béo chưa no – nguồn chất béo lành mạnh cho người hở van tim
Thay vì những loại thịt béo chứa nhiều cholesterol và các chất béo xấu (chất béo bão hòa), người bị hở van tim nên chọn ăn chất béo chưa no từ cá và thực vật. Một số loại cá giàu acid béo omega 3 – chất béo trung tính tốt cho tim mạch như cá hồi, cá thu, cá trích,…Ngoài ra, omega 3 còn có nhiều trong các loại thực phẩm khác như hạt lanh, quả óc chó, đậu nành và dầu hạt cải.
Các loại chất béo chưa no là sự lựa chọn hoàn hảo cho bệnh nhân hở van tim
Các loại thịt gia cầm bỏ da
Sử dụng gia vị
Gia vị không chỉ làm tăng hương vị cho món ăn, nhiều loại gia vị còn có tác dụng giảm mỡ máu, tăng lưu thông máu, giảm áp lực lên van tim.
Một số loại gia vị tốt cho tim mạch như: Tỏi, hạt tiêu, bột quế, nghệ. Người mắc bệnh tim mạch nên sử dụng thường xuyên những gia vị này.
Một số loại gia vị được khuyến khích sử dụng hằng ngày cho người bị hở van tim
Thực phẩm giàu kali
Kali là một khoáng chất quan trọng giúp kiểm soát huyết áp và phòng ngừa đột quỵ. Vì vậy, việc bổ sung kali trong bệnh hở van tim là rất cần thiết. Bạn có thể tìm thấy nguồn kali tuyệt vời ở trong chuối, mận chín, lê, cam, nho…
Thực phẩm giàu Magie
Magie giúp ổn định nhịp tim và phòng ngừa đau tức ngực. Các loại thực phẩm giàu khoáng chất này là socola đen, quả bơ, ngũ cốc nguyên hạt hay các loại quả hạch, đậu phụ (đậu hũ), cá béo và rau xanh. Một chén (bát) rau chân vịt nấu chín cung cấp đến 40% lượng magie cần thiết cho cơ thể/ngày.
Thực phẩm giàu vitamin và chất khoáng
Vitamin và chất khoáng có tác dụng chống oxy hóa và tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện sức đề kháng của cơ thể. Những tác dụng này rất có lợi với người bị hở van vì giúp ngăn ngừa hở van tim tiến triển.
Bạn nên lựa chọn các loại rau xanh và trái cây giàu vitamin và khoáng chất như: bắp cải, rau cải, cam, dâu, nho, bưởi, mâm xôi, việt quất… Lưu ý không ăn rau xanh và trái cây đóng hộp hay muối chua, nên ăn rau xanh và trái cây tươi, có thể luộc hoặc trộn thành salad để dùng trong bữa ăn.
Thực phẩm giàu vitamin và chất khoáng rất càn thiết cho bệnh nhân bị hở van tim
Thực phẩm giàu chất xơ
Các thực phẩm giàu chất xơ rất có lợi cho sức khỏe người hở van tim. Bởi chúng giúp giảm hấp thu chất béo và cholesterol trong các bữa ăn, kiểm soát huyết áp và phòng ngừa biến chứng nhồi máu cơ tim, đột quỵ,...
Có 2 loại chất xơ là chất xơ hoà tan trong nước và chất xơ không tan trong nước.
- Chất xơ hòa tan có nhiều trong các thực phẩm như: đậu nành, rau xanh, trái cây,..
- Chất xơ không hòa tan có rất nhiều trong các loại ngũ cốc nguyên hạt như: lúa mì, lúa mạch, yến mạch, hạt kê, vừng đen...
người bệnh hở van tim nên bổ dung thêm nhiều thực phẩm giàu chất xơ để đảm bảo dinh dưỡng
Người bệnh hở van tim nên ăn những loại thực phẩm có đủ hai loại chất xơ này. Chất xơ không những tốt cho sức khỏe tim mạch mà còn giúp hỗ trợ tiêu hóa, tăng cường sức đề kháng đồng thời hỗ trợ giảm cân hiệu quả đối với những người bị thừa cân, béo phì.
Người bệnh hở van tim không nên ăn gì ?
Bên cạnh những thực phẩm tốt, người bệnh hở van tim cũng cần hạn chế đến những thực phẩm không tốt cho sức khỏe tim mạch trong bữa ăn hằng ngày. Rượu không tốt cho người hở van tim
Rượu không tốt cho người hở van tim
Rượu và đồ uống có cồn làm tăng nhịp tim, uống quá nhiều rượu còn có thể gây ra bệnh viêm cơ tim do rượu. Bệnh này gây giãn cơ tim, suy giảm chức năng tim, thậm chí có thể làm bệnh nặng hơn.
Rượu là một đồ uống cấm kỵ đối với những bệnh nhân hở van tim
Ăn nhiều muối không tốt cho người bệnh tim mạch
Không chỉ người bị hở van tim mà người bệnh tim mạch khác cũng cần hạn chế muối, bởi ăn nhiều muối làm tăng huyết áp, tăng áp lực cho tim, thậm chí làm bệnh nặng hơn. Người bệnh nên ăn nhạt, hạn chế muối khi chế biến món ăn.
Bánh kẹo ngọt
Người hở van tim cần tránh xa những loại thực phẩm này vì bánh kẹo công nghiệp hoặc đồ uống có gas thường chứa hương liệu, màu, đường và các chất làm ngọt nhân tạo ngọt khác không tốt cho sức khỏe tim mạch.
Bánh ngọt là một loại thực phẩm không được khuyến khích cho bệnh nhân bị bệnh tim
Socola- Loại thực phẩm người hở van tim nên tránh
Thịt chế biến sẵn
Thịt chế biến sẵn bao gồm xúc xích, thịt xông khói, các loại thịt nguội khác có chứa rất nhiều chất bảo quản như muối, nitrat… Đó đều là những tác nhân khiến cho triệu chứng bệnh tim mạch trở nên trầm trọng hơn.
Các loại thịt chế biến sẵn có chứa rất nhiều muối nên không tốt cho sức khỏe của người bệnh
Thực phẩm chứa carbohydrate tinh chế
Nguồn carbohydrate đã được tinh chế bao gồm bánh mì trắng, gạo trắng, đường và các chất tạo ngọt… không mang lại lợi ích sức khỏe như ngũ cốc nguyên hạt. Nguyên nhân là do quá trình chế biến đã loại bỏ đi những thành phần có lợi cho sức khỏe như chất xơ, khoáng chất, axit béo và các thành phần hóa thực vật tự nhiên khác.
Hơn nữa, nguồn carbohydrate sau khi được tinh chế thường được thêm vào nhiều thành phần không lành mạnh, nhất là các chất béo chuyển hóa, natri và đường.
Hạn chế trà và cà phê
Hở van tim nên uống gì? Thực tế, rất nhiều người có thói quen dùng trà và cà phê nhưng khi đã xác định mình mang bệnh thì cần hạn chế 2 loại thức uống này.
Trà và cà phê khiến cho các hoạt động sinh lý của cơ thể bị đảo lộn
Trà, cà phê có chứa caffeine gây kích thích hệ thần kinh và có thể làm cho các hoạt động sinh lý trong cơ thể mất ổn định. Ngoài ra, trong trà còn có ba thành phần gây kích thích khác là theobromine, theophylline và L-theanine. Người bệnh hở van tim có thể cảm thấy tim đập nhanh, đánh trống ngực khi dùng các thức uống có chứa chất kích thích như trà và cà phê. Lâu dần, người bệnh còn có khả năng mắc chứng rối loạn lo âu mạn tính.
Nước ngọt, nước uống có gas
Nước ngọt và các nước uống có gas cũng gây ra những tác động xấu đến hệ tim mạch tương tự như carbohydrate tinh chế vì chứa hàm lượng đường rất cao. Hơn thế nữa, lượng calo mà bạn “uống vào” cũng rất khó kiểm soát, tính toán hơn thức ăn khiến cân nặng dễ tăng lên nhanh chóng.
Do đó, người bệnh tim mạch, bao gồm hở van tim, nên tránh tiêu thụ những thức uống không tốt cho sức khỏe này.
Lời khuyên cho người bị bệnh hở van tim
Kiểm tra huyết áp
Thường xuyên kiểm tra huyết áp và điều trị tăng huyết áp (nếu có) vì huyết áp cao sẽ khiến tim phải làm việc gắng sức hơn.
Nên kiểm tra huyết áp thường xuyên để nắm bắt được tình hình sức khỏe của bản thân
Ăn nhạt, ăn ít muối
Để tránh cho tim phải gắng sức và giảm hiện tượng tăng huyết áp bạn cần kiểm soát chế độ ăn uống của mình, ăn thức ăn nhạt, ít muối, ít chất béo… và kiểm tra nồng độ mỡ trong máu thường xuyên để phòng ngừa bệnh động mạch vành gây ảnh hưởng tới cơ tim, tăng mức độ hở van tim.
Không uống cà phê
Cà phê, rượu bia sẽ làm tăng hiện tượng rối loạn nhịp ở người bị bệnh hở van tim vì thế bạn cần tránh xa những đồ uống gây ảnh hưởng đến sức khỏe tim mạch.
Tránh tăng cân
Hiện tượng thừa cân, béo phì cũng là một gánh nặng cho tim khi co bóp. Hãy tập thể dục mỗi ngày, sinh hoạt điều độ với chế độ ăn khoa học.
Người bệnh nên kiểm soát cân nặng để đảm bảo sức khỏe cho trái tim
Cách phòng tránh và cải thiện các triệu chứng hở van tim
- Có lối sống khoa học, nghỉ ngơi hợp lý và thường xuyên tập luyện thể dục.
- Thường xuyên kiểm tra huyết áp và điều trị tốt bệnh huyết áp cao.
- Không hút thuốc, bia rượu và các chất kích thích, gây nghiện.
- Giảm cân nếu béo phì.
- Cân bằng giữa cuộc sống và công việc để loại bỏ căng thẳng.
- Tránh lo nghĩ quá nhiều vì có thể ảnh hưởng tới bệnh.
- Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt trong bữa ăn hằng ngày. Tránh sử dụng các loại thực phẩm chế biến sẵn, đóng hộp, nhiều đường, giàu chất béo.
- Giảm muối trong chế độ ăn uống mỗi ngày để tránh tim làm việc quá sức và giảm hiện tượng tăng huyết áp.
Bệnh hở van tim khó chữa khỏi nhưng người bệnh có thể giảm thiểu các biến chứng nguy hiểm nếu điều trị đúng cách. Ngoài ra, cần chủ động tầm soát tim mạch định kỳ 6 tháng/lần hoặc 1 năm/lần để phát hiện bệnh sớm, theo dõi tình trạng bệnh và có biện pháp dự phòng phù hợp.
Qua bài viết trên, chắc bạn đã tìm được đáp án cho thắc mắc bệnh hở van tim nên ăn gì và không nên ăn gì. Hy vọng việc thay đổi chế độ dinh dưỡng cùng lối sống lành mạnh sẽ hỗ trợ điều trị và giúp cải thiện sức khỏe tim mạch, nâng cao chất lượng cuộc sống. Chúc các bạn khỏe mạnh!
Xem thêm các bài viết liên quan:
